Ticari hayatta çok önemli bir ödeme aracı olarak kullanılan çekler, nakit kullanımdan sonra en çok kullanılan ödeme araçlarından biridir. Çeklerin üzerinde ödeme tutarları, düzenleyenin imzası, banka bilgisi ve çekin ödeneceği tarih gibi bilgiler yer almaktadır. Çek bir vadeli ödeme aracıdır, bu nedenle mutlaka belirtilen tarih içerisinde ödenmesi gerekiyor. Fakat çekin düzenleme aşamasında çek üzerinde pek çok zorunlu ibare vardır ve bunların yer alması şarttır.
Çekin üzerinde mutlaka bankanın verdiği seri numarası ve karekodu içermesi gerekmektedir. Düzenleyen kişinin imzası ve düzenlenme tarihi de yer alması gereken diğer bilgiler arasında yer alır. Ayrıca çekin üzerinde çek kelimesinin bulunması da şarttır. Ticari hayatta çok önemli olan çeklerin zamanında ödenmesi gerekir, eğer zamanında ödenmezse ciddi problemler yaşanacak demektir.
Çekler yazıldıktan sonra 10 gün içinde bankaya ibraz edilmek zorundadır. Çeki alan kişi, çek vadesi geldiğinde ödemesini alamazsa, yüzde 10 devlet garantisi olduğundan çek tazminatı almaktadır. Çek tazminatı, çek tutarının yüzde 10’u kadardır. Yani 100 bin liralık çek için, çek karşılıksız çıksa dahi alıcıya 10 bin lira ödenmektedir. Çekin vadesi geldiğinde, çeki yazan kişinin banka hesabında yeteri kadar tutar yoksa bu durumda çek tutarından kişiye ticari faiz uygulanmaktadır. Bu konuda belli ticari süreler vardır, bunların aşılması durumunda kişinin malları haczedilir.
Çekin Ciro Edilmesi Nedir?
Çekin ciro edilmesi, borçlu kişinin borcunu başka birine devretmesi demektir. Örneğin bir kişiye 10 bin liralık çek yazdınız fakat vadesi yaklaştı ve banka hesabınızda 10 bin lira yok. İşte bu durumda faiz ödememek ve hapis cezası almamak için, çeki başkasına devredebilirsiniz. İşte bu durumda çek için borçlu olan kişi siz değil, başkası olur. Bu kişi, bunu belirli bir para karşılığında da yapabilir.
Çek Vadesinde Ödenmezse Ne Olur?
Vadesinde ödenmeyen çekler için öncelikle faiz, ardından para cezası veya haciz ve son olarak da hapis cezası uygulanır. Faizler, standart ticari gecikme faiz oranıdır. Örneğin 10 bin liralık çek için, %2,50-3,00 arası faiz uygulanır her ay için. Bu da 250-300 lira aylık faiz demektir.
