İstifa edenler tazminat alabilir mi 2023 yılının en çok merak edilen soruları arasında yer alıyor. Sizler için bu konuyu derinlemesine ve resmi yasal kaynaklara dayandırarak cevaplıyoruz. Peki işten kendi çıkanlar 2023 yılında yeni yasalara göre tazminat alabilir mi? Kendi isteğimle işten ayrılırsam işsizlik maaşı alabilir miyim, 3600 günden istifa edersen işsizlik maaşı alabilir miyim diye merak ediyorsanız buyrun.
İstifa eden tazminat alabilir mi?
Kıdem tazminatı olarak adlandırılan tazminat işçinin, çalışanın çalışma süresi boyunca işverenden hak ettiği tazminattır. Kıdem tazminatı işten çıkarılan veya istifa eden kişiye ödenmesi gereken rakamı ifade eder. Kıdem tazminatına hak kazanmanın yasalar çerçevesinde bazı kuralları vardı. İncelemek için buraya tıklayın. İşten çıkarılan kişinin kıdem tazminatı alma noktasında haklı bir sebebi olması gerekir.
TBMM tarafından hazırlanan mevcut bir yasa taslağı vardır ve istifa edenin rahat bir şekilde tazminat alabilmesine yöneliktir ancak henüz yasalaşmamıştır.
Kıdem tazminatı hak etmek için en az 1 yıl çalışma süresinin olması gerekmektedir. Bununla birlikte kendi isteği ve kusuru olmaksızın işten çıkarılması gerekir. Çalışmalarını sebepsiz bırakan bir çalışan kıdem tazminatı alamaz hatta bununla birlikte işverene ihbar tazminatı da ödemesi gerekebilir.
İşten kendi çıkanlar tazminat alabilir mi? (2023 GÜNCEL)
Hemen sizinle birlikte emsal bir Yargıtay kararına bakalım.
“İstifa belgesindeki ifadenin genel bir içerik taşıması durumunda, işçinin dava dilekçesinde somut sebepleri belirtmesinde hukuka aykırı bir yön bulunmamakta olup istifanın ardındaki gerçek araştırılmalıdır. İş sözleşmesinin istifa ile sona ermesi halinde, işçinin iş güvencesi hükümlerinden yararlanması mümkün olmadığı gibi, ihbar ve kıdem tazminatlarına da hak kazanamaz. İstifa durumunda işçinin işverene ihbar tazminatı ödemesi yükümü ortaya çıkabileceğinden, istifa üründeki belgelerin titizlikle ele alınması gerekir.”
Bir işe başladığımızda işveren ile aslında aramızda resmi bir sözleşme oluşur. Bu belirli bir süreyi kapsayabileceği gibi belirsiz süreli iş sözleşmesi kapsamına da girebilir. 2-3 yıl gibi süreler ile bu sürelerden fazla çalışan bir kişiye işten çıkarma yapabilmek için resmi bir bildirim yapılması gerekir. Bunu işveren yazılı olarak bildirmek zorundadır. Evlilik, askerlik durumlarında kıdem tazminat hakkı doğar. Askerlik mücbir sebepler arasında yer alır.
İş kanununda belirtilen istisnai durumları da hemen sizlerle paylaşalım. İşveren kişi normal şartlarda(yüz kızartıcı veya şirketi zarara uğratan davranışlar haricinde) işten çıkarma yaptığında kıdem tazminatı ödemek zorundadır.
İşveren Tarafından İyi Niyet ve Ahlak Kurallarına Aykırılık Nedenleri Dışındaki Nedenlerle İş Sözleşmesinin Feshedilmesi:
- 3600 prim, 15 yıl çalışmış olmak ve 9 eylül 1999 tarihinden önce sigorta girişi yapılmış ise:
Kendi isteği ile istifa ettikten sonra kıdem tazminatını işverenden almak isteyen bir vatandaşımız sigortalılık süresinde 15 yılı ve 3600 prim gününü tamamlamak zorundadır. Bununla birlikte sigorta girişiniz 9 Eylül 1999 ve öncesinde yapılmış olmalıdır. Çalışan birey SGK’dan bu şartları sağladığını temin eden bir yazı alırsa kıdem tazminatı almaya hak kazanır. Bu yasa çalışan 3600 yasası olarak bilinir. Ancak istifa edeceği firmada en az bir yıl çalışması gerekmektedir. 3600 yasası ile kıdem tazminatı alınacaksa SGK’dan alınan dilekçede bu açıkça belirtilmelidir ve ardından SGK’dan aldığı yazıyı noter ile şirkete/firmaya gönderebilir. Aksi takdirde tazminatı büyük ihtimalle yanacaktır. Çünkü işveren ile çalışan arasında uyuşmazlık ortaya çıkar.
- Sağlık sorunları varsa:
Bazı mesleklerde ortaya çıkan meslek hastalıkları vardır. Bu hastalıklar çeşitli yasalar ile belirlenmiştir. İş kazası nedeniyle de çalışma tek taraflı feshedilebilir. Bu konuda Yargıtay’ın örnek bir kararı vardır. “İlke olarak istifa ile hizmet sözleşmesine son verilmesi kıdem tazminatı istemeye engel bir durum teşkil eder. Ancak, kıdem tazminatına hak kazandıracak bir sağlık nedeninin söz konusu olup da davacı da bu durumu ispat ederse önceki hizmet döneminin kıdem tazminatında dikkate alınması doğru olur.”
- Ahlaki ve İyi Niyet Kural Yozlaşması oluşmuşsa:
Özellikle beyaz yakalı çalışan kesim arasında popüler olan bir terim var: mobbing. Bu Türkiye’deki tüm çalışanlar için geçerlidir. Eğer ki çalışan mobbing’e uğradığını belgeleyerek istifa ederse kıdem tazminatını almaya hak kazanır. Bir diğer konu ise çalışan yaptığı ek mesaiyi, kalan yıllık izinlerini, ikramiye, promosyon ve yapılan diğer resmi yardımları da tutarına uygun bir şekilde hesaplanmadan eksik alırsa kalan haklarını da alarak tazminatını alabilir. Aynı zamanda çalışan kişinin primleri aldığı ücretten yatmıyorsa, eksik veya geç bildiriliyor, bilgisi dahilinde giriş çıkışı yapılıyorsa istifa etme ve tazminat alma hakkına sahiptir.
Bkz: Mobbing nedir?
Mobbing ya da bezdiri, bir grup insanın, bir kimseye veya başka bir gruba sosyal kabadayılık yapması. Latince kökenli sözcük; psikolojik şiddet, baskı, kuşatma, taciz, rahatsız etme veya sıkıntı vermek anlamlarına gelir. En iyi ifade eden anlamıyla yıldırma veya iş yerinde psikolojik terör anlamlarıdır.
- Zorlayıcı Sebepler varsa:
Çalışanın bir haftadan daha uzun süre ayrılmasını gerektiren yasal durumlar varsa çalışan tazminat alabilir.
Kadın bir çalışan, evlendiği tarihten sonraki 1 (bir) yıl içinde evlilik nedeniyle, erkek çalışan da vakti gelen askerlik nedeniyle istifa ederse tazminatını alabilir. Erkek çalışan askerlik dönüşü öncesinde işsizlik maaşına da İŞKUR üzerinden başvuru yapabilir.
Bu tür durumlar yaşanan olaya, çalışana ve işverene göre değişebilmektedir. Belirli şartlara bağlanan ve baskı netincesinde alınan dilekçe işe başlanan ilk dönemde boş kağıda attırılan imza, dilekçelerin geç işleme konması, vb. gibi durumlar bunlara örnek teşkil eder.
- Çalışanın Ölmesi:
Çalışanın ölmesi durumunda işveren çalışanın tazminatını çalışan kişinin mirasçılarına ödemekle yükümlüdür.
- Memuriyet Durumunda Tazminat Hakkı
Bu konu çoğumuzun yanlış bildiği bir durumdur. Pek çok özel sektör çalışanı KPSS’ye girerek devlet memuru olmak için hazırlanır ve hayatını garantiye almak ister.
Yargıtay’ın 2012 (Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 26/04/2012 tarih ve2010/6655 Esas , 2012/14620 karar sayılı kararı) yılında aldığı bir kararda “… kendi isteği ile memuriyete geçmek …” ifadesi geçmektedir. Anlaşıldığı üzere memuriyet durumunda istifa eden işçi kıdem tazminatını alamaz.
ÖZET
Kıdem tazminatı, çalışan için işsiz kaldığı süre ve yeni iş aradığı süre boyunca geçimini ve hayatını devam ettirmesi için çok önemli bir gelirdir. Bu yüzden bu haktan mahrum kalmamak için son derece dikkatli ve özverili davranılması gerekmektedir. Çalışan bu mücbir sebeplerden dolayı iş akdini sonlandırdığını dilekçesinden muhakkak belirtmelidir.
https://www.youtube.com/watch?v=OuVaM2n1Gks
